Με 11 διαφορετικά πρόστιμα κινδυνεύουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων, των οποίων οι δηλώσεις στο Κτηματολόγιο θα κατατεθούν στα αρμόδια γραφεία εκτός της δοθείσας προθεσμίας.
Τα πρόστιμα που προβλέπονται από τις αρμόδιες αρχές για εκπρόθεσμη δήλωση ή ακόμη και μη δήλωση του ακινήτου ποικίλλουν, ξεκινώντας από χρηματικά πρόστιμα και καταλήγοντας μέχρι και σε αφαίρεση του ακινήτου από την κυριότητα του ιδιοκτήτη, περνώντας στην κυριότητα του Δημοσίου, με το χαρακτηρισμό «αγνώστου ιδιοκτήτου».
Όπως ορίζει το Ελληνικό Κτηματολόγιο, η δυνατότητα εκπρόθεσμης δήλωσης δίνεται στον ιδιοκτήτη, εφ’ όσον ο ίδιος δεν καταφέρει να υποβάλλει έγκαιρα τη δήλωσή του κατά τη διάρκεια της κτηματογράφησης στην περιοχή του. Ωστόσο, όπως η εμπρόθεσμη, έτσι και η εκπρόθεσμη δήλωση καθορίζεται από συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, με απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Για να δηλώσει κάποιος το ακίνητό του εκπρόθεσμα, στη χρονική διάρκεια που επιτρέπει η υπουργική απόφαση, θα πρέπει να συμπληρώσει το Δ2 Έντυπο Δήλωσης του Ν. 2308/1995.
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι το Υπουργείο δίνει τη δυνατότητα στους ιδιοκτήτες να δηλώσουν τα ακίνητά τους εκτός της προκαθορισμένης προθεσμίας, η δυνατότητα αυτή συνοδεύεται από χρηματικά πρόστιμα, ως «τιμωρία» για την εκπρόθεσμη ενέργειά τους. Στην περίπτωση αυτή, τα πρόστιμα που προβλέπονται, ξεκινούν από τα 50 ευρώ ανά δικαίωμα και φθάνουν έως και τα 250 ευρώ.
Βασικός παράγοντας, που καθορίζει το ύψος του χρηματικού προστίμου για εκπρόθεσμη δήλωση είναι η τοποθεσία του ακινήτου που δηλώνεται, εάν δηλαδή αυτό ανήκει σε αστική ή αγροτική περιοχή.
Πέρα από τον παράγοντα της τοποθεσίας, άλλα στοιχεία, που καθορίζουν το πρόστιμο είναι, για παράδειγμα, η έκταση του ακινήτου, το αν έχει δομηθεί και άλλα.
Μερικά παραδείγματα
Ενδεικτικά, για εκπρόθεσμη δήλωση αδόμητου γεωτεμαχίου μεγαλύτερου των 400 τ.μ., σε αστική περιοχή, το πρόστιμο είναι 120 ευρώ.
Στην περίπτωση διηρημένης ιδιοκτησίας μεγαλύτερης των 200 τ.μ., εντός αστικής περιοχής, το πρόστιμο εκτινάσσεται στα 250 ευρώ.
Στον παρακάτω πίνακα αναγράφονται αναλυτικά τα πρόστιμα που προβλέπει το Κτηματολόγιο για εκπρόθεσμες δηλώσεις ακινήτων σε αστικές περιοχές:
Σε ό,τι αφορά τις αγροτικές περιοχές από το Κτηματολόγιο έχουν οριστεί τέσσερα ύψη προστίμων. Ενδεικτικά, για δικαίωμα επί αδόμητου γεωτεμαχίου, μεγαλύτερου από 4 στρέμματα σε αγροτική περιοχή το πρόστιμο ανέρχεται στα 100 ευρώ.
Η πιο «τσουχτερή» κατηγορία προστίμου για τις αγροτικές περιοχές είναι τα 200 ευρώ, για δικαίωμα επί γεωτεμαχίου μεγαλύτερου από 4 στρέμματα, με κτίσμα.
Στον παρακάτω πίνακα αναγράφονται οι τέσσερις κατηγορίες προστίμων για εκπρόθεσμες δηλώσεις στις αγροτικές περιοχές:
Πότε φτάνουν τα πρόστιμα στον ιδιοκτήτη
Σύμφωνα με το Ελληνικό Κτηματολόγιο, η διαδικασία βεβαίωσης και εν συνεχεία επιβολής προστίμου θα ενεργοποιηθεί σε μεταγενέστερο στάδιο. Αυτό σημαίνει ότι σε πρώτη φάση, οι ιδιοκτήτες που υποβάλλουν εκπρόθεσμα δήλωση, δεν θα πληρώσουν πρόστιμο. Αυτό που θα πληρώσουν, αρχικά, είναι το πάγιο τέλος κτηματογράφησης.